- Wie een tweedehands auto koopt, mag erop vertrouwen daarmee veilig de weg op te kunnen.
- Ook zonder garantie heb je als consument wel degelijk rechten, maar ook een onderzoeksplicht.
- Koop je de auto van een particulier, dan sta je juridisch minder sterk.
- Lees ook: Private lease voor helft van de prijs: zo kun je spaarrente nuttig inzetten
Aan de prijsstijging van tweedehands auto’s lijkt een einde te zijn gekomen. In juni waren de prijzen voor het eerst in een jaar tijd gedaald, aldus vergelijkingswebsite Independer. Een occasion kostte in juni gemiddeld 832 euro minder dan de maand ervoor, zo blijkt uit de gecombineerde cijfers van occasionplatforms Gaspedaal.nl, AutoTrack.nl en Autowereld.nl.
De prijsdaling was het grootst bij hybride auto’s en benzine-auto’s. Alleen elektrische auto’s werden nog wel duurder.
Een lagere aankoopprijs maakt het aantrekkelijker om een tweedehands auto aan te schaffen. Hier staat wel tegenover dat de kans op gebreken groter is dan wanneer je een hagelnieuwe auto koopt. Maar wie denkt na aankoop van een occasion rechteloos te zijn, heeft het mis. Ook als er 200.000 kilometer op de teller staat, mag je verwachten dat je daarmee veilig de weg op kan. Hoe zit dat?
Wat mag je verwachten?
Als je iets koopt moet het product voldoen aan wat je op basis van de koopovereenkomst mag verwachten, zo schrijft de wet voor. Is dit niet het geval, dan spreken we van non-conformiteit en heb je recht op kosteloze reparatie of vervanging.
Waar je bij een occasion precies van uit mag gaan, hangt onder andere af van wat de verkoper jou heeft verteld, de prijs, het bouwjaar en de kilometerstand van de auto. Uiteraard mag je van een auto uit 2020 met slechts 13.000 kilometer op de teller meer verwachten dan van een exemplaar uit 2005 die er al 185.000 kilometer op heeft zitten.
Maar je mag er sowieso op vertrouwen dat de auto geen gevaar vormt voor de verkeersveiligheid als gevolg van een gebrek dat je niet eenvoudig zelf had kunnen ontdekken en herstellen.
Dat blijkt onder andere uit een rechtszaak die met succes was aangespannen door een automobilist die voor 12.500 euro een Volvo V70R op de kop had getikt bij een andere particulier. Toen hij na de aankoop naar huis reed, ontdekte hij dat er koelvloeistof lekte en dat hij om de 150 kilometer een liter koelvloeistof moest bijgieten, om te voorkomen dat de motor oververhit raakte.
De rechter oordeelde dat dit een normaal gebruik van de auto in de weg stond. Bovendien liep de koper van de auto het risico het verkeer in gevaar te brengen door een oververhitte motor, als het een keer niet zou lukken om de koelvloeistoftank tijdig bij te vullen. De koop mocht daarom ongedaan worden gemaakt.
Dit gold niet in een andere rechtszaak, aangespannen door een automobilist die op Marktplaats voor 1.340 euro een Volkswagen Golf had gekocht, met 235.000 kilometer op de teller. Na enkele weken ontdekte de koper diverse gebreken, waaronder ongelijk gekleurde lampen, een gescheurde bobine en versleten bougiekabels.
De kantonrechter was van oordeel dat de genoemde gebreken de verkeersveiligheid niet in gevaar brachten. Het waren bovendien mankementen die eenvoudig en tegen een zacht prijsje verholpen konden worden. Verder had de koper er gelet op de leeftijd, kilometerstand en lage prijs van de auto op bedacht moeten zijn dat zich dergelijke manco’s op korte termijn zouden kunnen voordoen. Daar kwam nog bij dat hij afgezien van een proefrit geen nader onderzoek naar de auto heeft laten doen voordat hij besloot tot aankoop over te gaan.
Productgarantie
Naast de wettelijke garantie geldt er misschien ook een productgarantie van de dealer. Denk bijvoorbeeld aan de Bovag-garantie van bedrijven die bij de gelijknamige brancheorganisatie zijn aangesloten. Mocht je binnen twaalf maanden na aankoop van de auto stuiten op een verborgen gebrek, dan heb je recht op kosteloos herstel.
Let wel, slijtage en normale gebruiksschade, zoals versleten banden, vallen daar buiten. Dit geldt ook voor accessoires die niet origineel op de auto zijn gemonteerd.
Bij wie ligt de bewijslast?
Koop je de auto van een bedrijf, dan geldt de eerste twaalf maanden na aankoop een omgekeerde bewijslast. Dit houdt in dat de verkoper moet bewijzen dat de problemen er nog niet waren toen de auto werd gekocht, en dat ze bijvoorbeeld zijn ontstaan door verkeerd gebruik van de auto.
Komen de problemen pas na een jaar aan het licht, dan ligt de bewijslast bij de koper.
Heb je de auto gekocht van een particulier, dan geldt die omgekeerde bewijslast níet. Jij moet dan in alle gevallen kunnen aantonen dat sprake is van een verborgen gebrek. Hiervan is sprake als de problemen er al waren bij levering van de auto en de verkoper dit heeft verzwegen.
Zeker als je al een tijdje in de auto rijdt, is het lastig om je recht te halen. Dat ondervond ook een automobilist die via internet een Maserati Granturismo MC Stradale uit 2011 kocht van een andere particulier. Na een bezichtiging en een proefrit besloot hij de sportwagen te kopen voor 78.000 euro. Tot zijn grote schrik explodeerde enkele maanden later tijdens een rit op de snelweg de keramische remschijf aan de rechtervoorzijde van de auto.
De automobilist liet er een garage naar kijken, die ontdekte dat de bevestigingsbouten aan de voorste remschijven flink waren verroest. Volgens de expert verkeerde de auto in zeer matige tot slechte staat en had een kenner dat snel kunnen opmerken.
De koper voelde zich bedrogen en wilde de koopovereenkomst ontbinden. Maar omdat het een koop was tussen particulieren, lag de bewijslast bij hem. En die was niet sterk. Volgens de rechter had de verkoper alles verteld over de auto wat erover te melden was: dat het een geïmporteerde auto was en wat er bij de grote beurt boven water was gekomen. Van bedrog was geen sprake.
Je hebt als koper een onderzoeksplicht
Tegenover het recht op een deugdelijk product staan ook plichten. Zo heb je als consument een onderzoeksplicht. Dit houdt in dat je de auto goed moet inspecteren voordat je tot aankoop overgaat. Vraag daarom op de website van de RDW gegevens op over de auto en vraag de verkoper om het onderhoudsboekje in te zien.
Check ook zelf de staat van de auto: hebben de banden voldoende profiel, zie je roestvlekken of deuken, doen alle lampen het, zijn er lekkages en heeft de auto alle accessoires waarmee is geadverteerd?
Maak altijd een proefrit, zodat je weet hoe de auto rijdt en of er afwijkingen zijn. Heb je zelf weinig verstand van auto’s, neem dan iemand mee die er wél kijk op heeft.
Laat indien mogelijk ook de auto vooraf keuren door een expert. Zo voorkom je niet alleen dat je een kat in de zak koopt, maar kun je bij eventuele gebreken ook met de verkoper onderhandelen over de reparatiekosten of een verlaging van de verkoopprijs.
Dit speelde ook de verkoper van de Maserati uit de eerder genoemde rechtszaak parten. De expert die de auto na de onfortuinlijke autorit had nagekeken, had geoordeeld dat een expert vrij eenvoudig had kunnen zien dat de staat van de auto slecht was. Maar de koper had nagelaten om de auto voor aankoop te laten keuren. Hij had dus pech en kon naar een schadevergoeding of ontbinding van de aankoop fluiten.
... maar de verkoper heeft een mededelingsplicht
Omgekeerd heeft de verkoper heeft een mededelingsplicht. Dat betekent dat hij verplicht is om jou te informeren over mogelijke gebreken of schades aan de auto.
Houd er wel rekening mee dat gebreken die de verkoper netjes vooraf heeft gemeld, geen reden zijn om een beroep te doen op non-conformiteit. Als je vooraf weet dat de remschijven hun beste tijd hebben gehad en toch tot aankoop overgaat, accepteer je de auto mét dit gebrek.
Ook het bouwjaar en de kilometerstand zijn in dat opzicht van belang. Bij een Hyundai met veel kilometers op de teller kun je verwachten dat de distributieriem aan vervanging toe is; ook als dat binnen twaalf maanden na aankoop is.
Wat te doen bij een verborgen gebrek?
Is naar jouw idee sprake van een fors, kostbaar verborgen gebrek, dan moet je hierover direct aan de bel trekken. Anders kun je geen beroep meer doen op de wettelijke garantiebepaling.
Vraag de verkoper om een oplossing, zoals kosteloos herstel binnen een redelijke termijn of vervanging van de auto door een vergelijkbaar exemplaar. Laat nooit op eigen initiatief de auto door een ander bedrijf repareren, want dan verspeel je je rechten.
Als de garage niet binnen de door jou aangegeven termijn met een goede oplossing komt, zijn er twee opties:
- de koopovereenkomst ontbinden en je geld terugvragen
- de gebreken elders laten repareren en de kosten op de verkoper verhalen.
Kom je er onderling niet uit, dan rest een gang naar de rechter. Heb je een rechtsbijstandsverzekering, dan kun je de verzekeraar inschakelen. Check wel de kleine lettertjes als je een auto van een andere consument hebt gekocht. Veel rechtsbijstandsverzekeraars dekken namelijk uitsluitend juridische hulp in geschillen met een bedrijf. Je kunt dan wel juridisch advies inwinnen, maar de kosten voor vervolgstappen moet je zelf dragen.